روسیه در صورت خودداری از همکاری نظامی و فنی با ایران، متحمل خسارت بسیار کلانی خواهد شد. به گفته ایگور کاروتچنکو مدیر مرکز تجزیه و تحلیل‌های تجارت جهانی سلاح، این مبلغ هم شامل قراردادهای امضا شده و هم سود از دست رفته به‌خاطر توقف برنامه های آینده‌دار می شود.

در مقابل بی‌بی‌سی که در گزارش‌های جدید خود شروع به بررسی آثار تحریم‌ها بر روی ایران کرده است، آثار این تحریم‌ها را به نقل از منابع غربی بر روی کشورهای تحریم کننده بررسی می‌کند تا معلوم شود آنچنان که رئیس‌جمهوری ایران تأکید کرد خود این کشورها هستند که از تحریم ایران تحریم می‌شوند.

به گزارش رجانیوز، پایگاه اینترنتی روسی ارمزاکسپو گزارش جامعی در مورد زیان‌های روسیه از لغو قراردادهای نظامی و فنی با ایران منتشر کرده است.

در این گزارش آمده است: ایران که تولید ناخالص ملی آن طی سال‌های 2001 تا 2008 از 115 میلیارد و 400 میلیون دلار به 265 میلیارد و 100 میلیون دلار رسیده است، قابلیت پرداخت خوبی برای خرید سلاح دارد و بودجه نظامی آن طی این مدت از دو میلیارد و 610 میلیون دلار به 11 میلیارد دلار افزایش داشته است.

بر اساس داده‌های مرکز تجزیه و تحلیل‌های تجارت جهانی سلاح، تهران از سال 2001 اجرای برنامه 25 ساله تجدید تسلیحات نیروهای مسلح را آغاز کرده که پیش از هر چیز بر خرید تجهیزات و تسلیحات روسی به مبلغ 25 میلیارد دلار مبتنی است. به گفته کارشناسان این مرکز، تولید کنندگان روسی می توانستند طی سال‌های 2000 تا 2025 روی نیمی از این مبلغ یعنی 12 تا 13 میلیارد دلار حساب کنند.

یکی از آینده‌دارترین بخش‌های همکاری‌های نظامی و فنی روسیه سامانه ضد هوایی است. اواخر سال 2007، قراردادی برای تحویل پنج فروند موشک اس سیصد پام اوک به مبلغ 800 میلیون دلار بین دو طرف امضا شد که درصورت لغو آن، مسکو باید جریمه ای به میزان 10 درصد کل مبلغ قرارداد به تهران بپردازد. به این ترتیب، کل خسارتی که روسیه در صورت لغو این قرارداد متحمل می شود، 900 میلیون دلار خواهد بود.

از سوی دیگر، ایران سفارش دهنده احتمالی موشک‌های برد متوسط بوکام ذوای هم محسوب می شود و ممکن است 18 تا 36 فروند از این موشک‌ها را به منظور تکمیل سامانه ضد هوایی خود سفارش دهد. میزان خسارتی که روسیه در این زمینه متحمل می شود، بین 250 تا 500 میلیون دلار خواهد بود.

در ماه ژانویه سال 2007، روسیه به‌طور کامل تحویل 29 فروند موشک برد کوتاه تورام به ارزش 700 میلیون دلار را به ایران پایان داد. این موشک‌ها در حال حاضر برای حفاظت در برابر حملات هوایی به مهمترین تأسیسات دولتی و نظامی ایران به کار می روند. میزان خسارتی که طرف روسی در صورت خودداری از تحویل قطعات یدکی این موشک‌ها به ایران متحمل خواهد شد، به 50 تا 80 میلیون دلار خواهد رسید.

پیش از این، تهران از تمایل خود به خرید یک هزار دستگاه ارپی جی روسی ایگلا به ارزش 500 میلیون دلار و سیستم‌های رادار گاماذ و کاستاذافذو به ارزش 100 تا 200 میلیون دلار هم خبر داده بود، به این ترتیب میزان کل خسارت ناشی از توقف همکاری‌های فنی و نظامی با روسیه فقط در زمینه سامانه ضد هوایی بین یک میلیارد و 800 تا دو میلیارد و 200 میلیون دلار خواهد بود.

در زمینه تجهیزات نظامی و دریایی، ایران خریدار بالقوه ناوچه های گشتی و موشک دار و کشتی‌های زوبر و مورنا محسوب می شود که ارزش قراردادهای مربوط به آن‌ها را می توان حدود یک میلیارد دلار برآورد کرد.

پس از پایان تعمیر نخستین زیردریایی برقی الکتریکی، گفتگوهایی در مورد مدرنیزه سازی دو دستگاه دیگر از این زیردریایی‌ها در کارخانه های کشتی سازی روسیه انجام شد که به‌طور غیرمستقیم از استقرار موشک‌های کلاباس روی آن‌ها حکایت داشت. این نکته منتفی نیست که زیردریایی اول هم به این موشک مجهز شده باشد. ارزش این برنامه حدود 200 میلیون دلار تخمین زده شده است.

روسیه همچنین به ایران به چشم سفارش دهنده زیردریایی‌های جدید کیلو نگاه می کند و پیش بینی می شود نیروی دریایی این کشور به سه تا شش فروند از این زیردریایی ها به ارزش یک تا دو میلیارد دلار نیاز داشته باشد، در نتیجه خسارت ناشی از توقف همکاری نظامی دریایی با ایران بین دو میلیارد و 200 تا سه میلیارد و 200 میلیارد دلار برآورد می شود.

بر اساس این گزارش، بیشترین نیاز ایران به هواپیماهای جنگی مربوط می شود، در این رابطه روسیه این کشور را سفارش دهنده بالقوه 24 فروند جنگنده جدید سوسی ام ک به ارزش یک میلیارد دلار و 50 فروند جنگنده میگ بیست و نه اس ام ت به ارزش یک و نیم میلیارد دلار به حساب می آورد، در نتیجه میزان خسارت ناشی از لغو این قراردادهای آینده دار دو و نیم میلیارد دلار خواهد بود.

یکی دیگر از جنبه های مهم همکاری‌های نظامی و فنی ایران و روسیه، مدرنیزه کردن ناوگان هواپیماهای روسی موجود در ایران متشکل از هواپیماهای میگ 29 و سو 24 و ساخت مرکز فنی خدمات رسانی به این هواپیماها مربوط می شود. طبق ارزیابی‌های مختلف، ایران بین 30 تا 48 فروند میگ 29 در اختیار دارد که هزینه مدرنیزه سازی آن‌ها بین 300 تا 500 میلیون دلار خواهد بود.

براساس گزارش مرکز تجزیه و تحلیل‌های تجارت جهانی سلاح، قرارداد مدرنیزه سازی هواپیماهای سو 24 به ارزش 300 میلیون دلار جزیی از توافقنامه یک میلیارد و 400 میلیون دلاری امضا شده در سال 2005 بوده که حجم اصلی کارهای مربوط به آن قراربود طی سال‌های 2009 تا 2010 انجام شود. تصور می شود تا امسال 50 درصد این برنامه عملی شده باشد. درصورت صحت این فرضیه، توقف برنامه با احتساب مبلغ جریمه 160 تا 180 میلیون دلار برای روسیه خسارت در برخواهد داشت.

تهران به خرید 12 فروند جنگنده روسی سو 25 اوبک به ارزش 100 تا 120 میلیون دلار هم تمایل نشان داده است. دو طرف گفت‌وگوهایی هم در خصوص تحویل 50 موتور ارذ سی و سی به ارزش 150میلیون دلار برای هواپیماهای آذرخش انجام داده اند. علاوه بر این، مذاکراتی در مورد فروش محموله کوچک موتورهای ارذ پنج هزار برای هواپیماهای آموزشی شفق هم برگزار شده است. در صورت اجرای این قراردادها امکان ادامه آن‌ها در آینده هم وجود دارد. ارزش کل این معامله بین 300 تا 400 میلیون دلار برآورد شده است.

در کل حجم سودی که روسیه در صورت لغو قراردادهای آینده دار در زمینه صنعت هوایی با ایران از دست می دهد، بین سه میلیارد و 400 تا سه میلیارد و 700 میلیارد دلار خواهد بود.

طبق گزارش مرکز تجزیه و تحلیل‌های تجارت جهانی سلاح، هدف اصلی نیروی زمینی ایران مدرنیزه سازی تانک‌های ت 72 تا سطح ت 72ام است. تعداد تانک‌هایی که قابلیت مدرنیزه شدن را دارند، بین 400 تا 500 فروند و ارزش کل برنامه مدرنیزه سازی بین 200 تا 250 میلیون دلار است. تهران همچنین خواهان دریافت تانک‌های تنوداس است که ارزش 250 دستگاه از این تانک‌ها بین 875 تا 945 میلیون دلار خواهد بود.

ایران به 700 تا 1000 دستگاه تانک بام پذو به ارزش 140 تا 200 میلیون دلار هم نیاز دارد و ممکن است در آینده، تانک‌های بام پسه و بام پسه اف به ارزش 200 میلیون دلار هم به این کشور تحویل داده شوند. تحویل چند سیستم توپخانه ای ازجمله نوناک به ارزش 50 تا 80 میلیون دلار هم یکی از جنبه های آینده دار همکاری‌های دو طرف در این زمینه به شمار می رود.

طرف ایرانی از تمایل خود به خرید موشک‌های ضد هوایی ایسکاندارا به ارزش 300 میلیون دلار هم خبر داده است. یکی دیگر از جهات مهم همکاری در زمینه تسلیحات مورد استفاده نیروی زمینی به تولید چند نوع سلاح در ایران مربوط می شود. ایران پیش از این چند نوع سلاح روسی به ارزش 300 تا 500 میلیون دلار تولید کرده است. در کل، مبلغ کل قراردادهای ایران و روسیه در زمینه تسلیحات مورد نیاز نیروی زمینی بین دو میلیارد و 100 میلیون تا دو و نیم میلیارد دلار است.

همچنین قراربود قراردادهای بزرگی در زمینه تحویل بالگردهای جدید بین دو طرف عملی شود. ایران در حال حاضر بیش از 50 فروند بالگرد روسی میگ 171 در اختیار دارد و در آینده به 50 فروند دیگر از آن‌ها به ارزش 750 میلیون دلار هم نیازمند است. علاوه بر این، تهران خواهان دریافت بالگردهای تهاجمی است و پیش بینی می شود 12 فروند بالگرد می 35M و می 28N به ارزش 200 میلیون دلار از روسیه خریداری کند. ضمناً ایران به سه فروند بالگرد سنگین می 26 به ارزش 90 میلیون دلار هم نیاز داشته باشد. با در نظر گرفتن هدف کنترل جدی بر تنگه هرمز احتمال خرید چند فروند بالگرد ضد قایق کا27 و کا28 به ارزش 30 تا 50 میلیون دلار هم منتفی نیست. در کل ارزش قراردادهای مربوط به بالگردها یک میلیارد و 100 میلیون دلار خواهد بود.

بنا بر این گزارش، لغو همکاری با ایران در زمینه ساخت سیستم‌های ارتباطی فضایی و تجهیرات نظارت بر سطح زمین 200 میلیون دلار به مسکو خسارت خواهد زد.

ارزش حجم سالیانه قطعات یدکی خدمات و تعمیر تجهیزات نظامی تحویل داده شده به ایران بین 20 تا 25 میلیون دلار است، در صورت اجرای قراردادهای جدید این حجم به 35 تا 40 میلیون دلار خواهد رسید و در نتیجه طی پنج، شش سال آینده بین 200 تا 250 میلیون دلار سود نصیب روسیه خواهد شد.

در کل حجم خسارتی که روسیه در صورت لغو همکاری‌های فنی و نظامی با ایران متحمل می شود، بین 12 تا 13 میلیارد دلار خواهد بود. این احتمال وجود دارد که ایران در صورت امضای برخی از این قراردادها در جمع سه وارد کننده اصلی تسلیحات روسی قرار گیرد.